Η ΧΗΜΕΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Η Αλόη και η χημεία της. Χρήσεις και πολύτιμες συμβουλές

Η αλόη είναι το φυτό της αθανασίας,τη θεωρούν ελιξίριο μακροζωίας που πιθανότατα προέρχεται από την αραβική λέξη alloeh,σημαίνει πικρή και γυαλιστερή ουσία. Είναι από τα φυτά που χρησιμοποιήθηκαν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς, όχι μόνο από διαφορετικούς πολιτισμούς, αλλά και σε διαφορετικές εποχές. Τελικά, πόσο «θαυματουργό» είναι το φυτό αυτό που στις μέρες μας κοσμεί τα μπαλκόνια και τις αυλές πολλών σπιτιών;

Μια ιστορία 5.000 χρόνων Η χρήση της αλόης ξεκινά περίπου το 2200 π.X. με τα οφέλη της να είναι γνωστά στην Περσία, στην Αίγυπτο, στην αρχαία Ελλάδα, στη Ρώμη, στην Ινδία και στην Αφρική. Σύμφωνα με μύθους, υπήρξε το μυστικό ομορφιάς της Κλεοπάτρας και της Νεφερτίτης, ενώ ο Νικόδημος τη χρησιμοποίησε για την περιποίηση του λειψάνου του Χριστού. Στο δυτικό κόσμο και στην Αμερική, η διάδοσή της οφείλεται κατά μέγα μέρος στους ισπανούς Ιησουΐτες που τη φύτευαν στις αποικίες. Ωστόσο, μόλις το 1930 άρχισαν να μελετώνται επιστημονικά, κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, οι ιδιότητες του φυτού και η δυνατότητα χρήσης του στη δυτική ιατρική. Σήμερα, διεξάγονται όλο και περισσότερες έρευνες για τη θεραπευτική της δράση και σε πολλές περιπτώσεις τα αποτελέσματα είναι θεαματικά.

Το φυτό Η αλόη μπορεί να μοιάζει αρκετά με κάκτο, αλλά ανήκει στην οικογένεια των κρίνων και συγγενεύει με το κρεμμύδι, το σκόρδο και το σπαράγγι. Είναι φυτό ποώδες, με χοντρά, χυμώδη φύλλα και από το κέντρο της βγαίνουν λουλούδια συνήθως κιτρινοκόκκινα. Φυτρώνει στην Κούβα, στο Μεξικό, στη Βραζιλία, στην Αφρική και στα Κανάρια νησιά. Είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και αποτελείται κατά 96% από νερό. Αν και υπάρχουν περισσότερα από 300 είδη αλόης, μόνο δύο χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς, η Aloe Vera και πιο σπάνια η Aloe Ferox Miller.

Ένας θησαυρός πολύτιμων ιδιοτήτων Το ζελέ της Aloe Vera περιέχει πάνω από 75 γνωστά συστατικά, η συνέργεια των οποίων οδηγεί στην ενίσχυση της δράσης τους. Η Aloe Vera είναι πηγή βιταμινών, με κυριότερες τις Β, C, Ε και β-καροτίνη (πρόδρομο της βιταμίνης Α). Περιέχει μέταλλα και ιχνοστοιχεία, κυρίως μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, σίδηρο και σελήνιο, αλλά και αμινοξέα, που είναι οι «οικοδομικοί λίθοι» των πρωτεϊνών. Επίσης, είναι πλούσια σε σακχαρίτες, ένζυμα που βοηθούν στη διάσπαση της τροφής, στερόλες, ανθρακινόνες (παυσίπονες ουσίες) και σαλικυλικό οξύ. Χάρη στα συστατικά της και τη συνέργειά τους, η αλόη διεισδύει βαθιά στο δέρμα, το καθαρίζει και αποτελεί φυσικό αναισθητικό. Ενισχύει την ανάπτυξη νέων κυττάρων, βελτιώνει τη λειτουργία των ιστών και επουλώνει τα τραύματα. Έχει αντιβιοτική, αντιμυκητιακή και αντιφλεγμονώδη δράση, τονώνει το ανοσοποιητικό, ηρεμεί το νευρικό σύστημα, καθαρίζει τα έντερα και αποτοξινώνει τον οργανισμό.

Σε ποιες περιπτώσεις βοηθά Τις περισσότερες φορές η αλόη χρησιμοποιείται ως καταπραϋντικό σε διάφορους ερεθισμούς του δέρματος, όπως εγκαύματα, κάλους, ουλές, έρπη. Η αλόη απορροφάται γρηγορότερα από το νερό και έτσι το δέρμα επουλώνεται γρήγορα. Επιπλέον, η αλόη κρατά το δέρμα απαλό και χρησιμοποιείται για την περιποίηση του σώματος και των μαλλιών, καθώς ενυδατώνει, αυξάνει την παραγωγή κολλαγόνου και ενισχύει τη φυσική τους άμυνα. Θεωρείται αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση της ακμής, επιβραδύνει τη γήρανση του δέρματος και καταπολεμά τη φαγούρα, τις δερματικές αλλεργίες, τα τσιμπήματα των εντόμων, τα εκζέματα και τις μυκητιάσεις, ενώ μπορεί να περιορίσει ακόμα και την ψωρίαση. Όμως, η δράση της δεν είναι μόνο εξωτερική, αλλά και εσωτερική. Φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, να περιορίζει τους μυϊκούς και σκελετικούς πόνους, τους κολικούς και τις κρίσεις άσθματος. Επίσης, τονώνει την πεπτική λειτουργία και καταπολεμά διαταραχές, όπως η δυσκοιλιότητα και η δυσπεψία, ενώ ενισχύει και το ανοσοποιητικό, γι’ αυτό και έχει χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με AIDS και καρκίνο.

Τι θα βρείτε στην αγορά Στην αγορά υπάρχουν πολλά προϊόντα που περιέχουν αλόη, κυρίως για την περιποίηση του σώματος, του προσώπου και των μαλλιών. Στα καταστήματα με προϊόντα υγιεινής διατροφής θα βρείτε χυμό αλόης, ενώ στα φαρμακεία θα βρείτε κάψουλες, εκχύλισμα σε ταμπλέτες, λάδι για εξωτερική ή εσωτερική χρήση και σκόνη αλόης. Την τελευταία καλό είναι να την αποφεύγετε, καθώς είναι πιο δύσκολο να υπολογίσετε τις δόσεις.

Ποια να επιλέξετε Σκόπιμο είναι να χρησιμοποιείτε τα τυποποιημένα προϊόντα αλόης. Καλύτερη επιλογή θεωρούνται τα παρασκευάσματα από Αloe Vera που προέρχονται από ολόκληρο το φύλλο αλόης και όχι μόνο από το εσωτερικό του, καθώς και όσα έχουν παρασκευαστεί από αλόη που έχει υποστεί ψυχρή και όχι θερμή επεξεργασία, γιατί με την τελευταία καταστρέφεται μέρος από τους σακχαρίτες. Καλό είναι, επίσης, τα προϊόντα που επιλέγετε να έχουν τη σφραγίδα έγκρισης του Διεθνούς Επιστημονικού Συμβουλίου της Αλόης (I.A.S.C.) και φυσικά μην ξεχνάτε να ελέγχετε τις ετικέτες τους, για να βλέπετε αν η αλόη βρίσκεται ανάμεσα στα πρώτα συστατικά. Τέλος, προτιμήστε να την προμηθεύεστε από φαρμακεία και καταστήματα βιολογικών προϊόντων.

Πόσο ασφαλής είναι; Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για ασφαλές φυτό, αρκεί να χρησιμοποιείται σωστά. Πρέπει να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες του φαρμακοποιού ή του βοτανοθεραπευτή, γιατί η παρατεταμένη ή υπερβολική χρήση του μπορεί να έχει παρενέργειες ή να προκαλέσει κάποια αλληλεπίδραση με άλλα βότανα και φάρμακα. Αν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας, πρέπει να παρακολουθείστε από το γιατρό σας, ιδιαίτερα αν παίρνετε αλόη από το στόμα.

Τι να προσέχετε ● Όταν η αλόη χρησιμοποιείται για επάλειψη στο δέρμα, θεωρείται ασφαλής, αρκεί ο χυμός να μην μπαίνει κατευθείαν πάνω σε εκτεταμένη ανοιχτή πληγή. Το ενδεχόμενο να προκαλέσει κάποια αλλεργική αντίδραση είναι σπάνιο. Από την άλλη, η κατανάλωση αλόης από το στόμα θέλει προσοχή, γιατί μπορεί να προκαλέσει κράμπες και διάρροια. ● Oι γυναίκες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, αλλά και όσοι έχουν προβλήματα, όπως πόνους στην κοιλιά, ιστορικό ειλεών ή αλλεργία στο σκόρδο, στο κρεμμύδι και σε άλλα φυτά της οικογένειας αυτής, πρέπει να αποφεύγουν τη λήψη της. ● Η αλόη μπορεί να αλληλεπιδράσει με την υδροκορτιζόνη, τα διουρητικά, τα αντιπηκτικά και με τα φάρμακα για το διαβήτη. Έτσι, μπορεί, για παράδειγμα, να βελτιώσει τη λειτουργία του παγκρέατος, με αποτέλεσμα να χρειαστεί προσαρμογή της δόσης ινσουλίνης. Λόγω της καθαρτικής της δράσης, μπορεί ακόμα να ρίξει τα επίπεδα του καλίου στο αίμα και να προκαλέσει αρρυθμίες. ● Για εσωτερική χρήση, προτιμάτε πάντα τυποποιημένα προϊόντα αλόης.

Καλλιεργήστε τη στο σπίτι Η αλόη είναι φυτό με λίγες απαιτήσεις που μπορείτε εύκολα να καλλιεργήσετε στο σπίτι. Φροντίστε, ωστόσο, αν η θερμοκρασία έξω είναι κάτω από 13 βαθμούς, να την έχετε σε κλειστό χώρο. Καλό είναι να γνωρίζετε την ηλικία του φυτού που θα αγοράσετε, επειδή στον 3-4ο χρόνο η θεραπευτική του δράση είναι η μέγιστη. Η αλόη μεγαλώνει αργά και χρειάζεται φως, αέρα και λίγο νερό. Όταν τη φυτεύετε, βάλτε στον πάτο της γλάστρας βότσαλα, που διευκολύνουν το στράγγισμα, ώστε να μη σαπίζουν οι ρίζες. Μην την ποτίζετε υπερβολικά, αλλά μόνο όταν το χώμα της έχει στεγνώσει. Αν, αντίθετα, τα φύλλα της είναι λεπτά και σπάζουν στη μέση, σημαίνει ότι δεν την ποτίζετε αρκετά. Επειδή η αλόη είναι ευαίσθητη στο χλώριο, μπορεί να εμφανίσει καφέ στίγματα· γι’ αυτό, όποτε μπορείτε, ποτίζετέ τη με λίγο εμφιαλωμένο νερό. Τέλος, όταν οι νέοι βλαστοί της ψηλώσουν μερικά εκατοστά, κόψτε τους και φυτέψτε τους αλλού, για να μην αφαιρούν συστατικά από το ώριμο φυτό.

Θεραπείες για το σπίτι Αν καείτε: Αν ακουμπήσατε στο μάτι της κουζίνας ή στο αναμμένο σίδερο, βάλτε κρέμα από χυμό ή τζελ αλόης στην καμένη περιοχή και επαναλάβετε μέχρι το κάψιμο να φύγει. Στην ανάγκη, κόψτε ένα φύλλο από τη γλάστρα, πλύντε το, ανοίξτε το στη μέση και βάλτε το πάνω στο ελαφρύ έγκαυμα. Αν σας πέφτουν τα μαλλιά: Απλώστε στο κεφάλι αλόη 2-3 φορές την ημέρα, αφήστε τη για λίγα λεπτά και ξεβγάλτε. Ακολουθήστε τη θεραπεία για διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών. Έτσι, θα βοηθήσετε όχι μόνο τα μαλλιά σας, αλλά και το δέρμα του κεφαλιού. Αν πονάνε οι αρθρώσεις σας: Κάντε επαλείψεις στις προβληματικές περιοχές και συνδυάστε τις με εσωτερική λήψη. Για διάστημα 2 μηνών, πίνετε 2-3 φορές την ημέρα 1-2 κουταλάκια χυμό αλόης με χυμό φρούτων και 1 ποτήρι νερό και, μόλις τα συμπτώματα υποχωρήσουν, μειώστε τη δόση στο 1 κουταλάκι πρωί και απόγευμα. Για μύκητες στα πόδια: Απλώστε το τζελ αλόης πάνω στην περιοχή και τυλίξτε τη με επίδεσμο. Επαναλάβετε μέχρι η μόλυνση να φύγει. Για μελανιές: Απλώστε την αλόη κατευθείαν πάνω στο χτύπημα 3-4 φορές την ημέρα ή κόψτε ένα φύλλο και δέστε το πάνω στο χτυπημένο σημείο. O πόνος και το πρήξιμο θα μειωθούν αισθητά. Για μικρά κοψίματα και εκδορές: Πρώτα καθαρίστε την πληγή και έπειτα απλώστε αλόη ή μουσκέψτε έναν επίδεσμο με χυμό αλόης και δέστε τον στη περιοχή. Επαναλάβετε μέχρι το κόψιμο ή η εκδορά να κλείσει. Η αναπλαστική δράση της αλόης θα βοηθήσει να επουλωθεί γρήγορα η μικρή πληγή. Για εκζέματα: Μπορείτε και εδώ να τη χρησιμοποιείτε εξωτερικά σαν αλοιφή, αλλά και να πίνετε 1-2 κουταλάκια καθημερινά μέχρι το έκζεμα να παρουσιάσει βελτίωση.

Για να φτιάξετε καλλυντικά Αν σας ενδιαφέρει να χρησιμοποιήσετε αλόη για καλλυντική χρήση, μη ζητάτε από τα φαρμακεία απλώς «αλόη», αλλά συγκεκριμένα λευκό χυμό αλόης, που δεν βάφει την επιδερμίδα.